Hoe is het om vrijwilliger te zijn in een hospice, een plek waar mensen hun laatste levensfase doorbrengen? Carolien Slotboom (56) zet zich wekelijks in voor gasten van Hospice De Wijngaard in Zeist. Haar werk draait niet om medische zorg, maar om het geven van tijd en aandacht. Een luisterend oor, samen wandelen, iets voorlezen – juist die momenten maken een verschil. Carolien is één van de getrainde vrijwilligers die wordt ingezet door NPV-Zeist. Ze vertelt in dit interview hoe ze haar werk bij De Wijngaard ervaart.
‘Ik kom niet uit de zorg. Daarom voel ik me misschien het meeste thuis tijdens de middagdienst met de lunch. Als je wel uit de zorg komt kan ik me voorstellen dat een ochtend- of avonddienst veel voldoening geeft. Dan hebben gasten veel verzorging nodig. Ik doe wat bij mij past, dat geldt voor alle vrijwilligers. Tussen de middag wordt er een warme lunch geserveerd. Mensen kiezen uit verschillende gerechten, en ik ga dan langs alle kamers en maak op een natuurlijke manier even contact. Dan merk je direct wie er wel en wie er minder behoefte heeft aan contact. Daarna breng ik de lunch rond, ook voor familieleden.’
Er gewoon voor mensen zijn
Het hospice is een aparte vleugel binnen de Wijngaard. Het heeft 9 kamers waar gasten verblijven. ‘De belangrijkste taak van de vrijwilliger is er gewoon voor mensen zijn,’ geeft Carolien aan. ‘Sommige mensen hebben behoefte aan een praatje, iemand anders wil graag even naar buiten. Dan loopt je een rondje samen. Of een cliënt wil graag dat je wat voorleest. Weer een ander wil graag dingen vertellen over hoe het nu gaat of misschien juist over vroeger. Ik doe dit vooral om tijd en aandacht te geven aan mensen die dat graag willen in deze fase van hun leven.’
De zorg ontlasten
Carolien ziet dat het zorgpersoneel het heel erg druk heeft. Als ze tijdens haar dienst tussen 11.00 – 14.00 uur met de lunch bezig is, heeft het zorgpersoneel tijd om andere taken te doen. Overleggen met artsen, terugkoppelen, rapportages maken en overdracht schrijven. ‘Ik ben er dus ook om de zorg te ontlasten. Ze kunnen dan een paar uur achter de computer dingen doen. Ik kan natuurlijk altijd bij de zorg aankloppen als er iets aan de hand is. En soms is het erg druk om voor de gasten te zorgen.’
‘Je bent in een heel andere wereld’
Als je het hospice binnenkomt ben je in een heel andere wereld. Je wordt helemaal uit je eigen jachtige omgeving gehaald. In het hospice is veel rust en tijd voor elkaar. Ik vind het heel bijzonder om er voor mensen in hun laatste levensfase te zijn. Zo kan ik iets bijdragen en op deze manier ontwikkel je jezelf ook. Het relativeert zoveel andere dingen in je eigen dagelijkse leven.’
Open en kwetsbaar
Natuurlijk zijn er ook moeilijke situaties. ‘Ik vind het soms lastig om niet overmand te raken door emoties,’ geeft Carolien eerlijk aan. ‘Dat probeer ik te voorkomen, want mijn emoties zijn op zo’n moment niet belangrijk. Ik vind het vooral moeilijk als het gaat om mensen van mijn leeftijd. Dat is heel confronterend. Mensen staan soms nog midden in het leven en liggen nu plotseling in het hospice. Wat ze me vertellen kan me enorm raken. Ik train mezelf erin om naar de ander te luisteren en er voor de ander te zijn. Mensen zijn vaak ontzettend open en kwetsbaar aan het eind van hun leven. Alle franje en uiterlijke schijn verdwijnt. Die authenticiteit is bijzonder en leidt soms tot heel mooie gesprekken.’
Vrijwilligers gezocht
Zou je ook vrijwilliger willen worden in het hospice of bij mensen thuis? NPV-Zeist zoekt meer vrijwilligers. Binnenkort is er weer een introductietraining in Zeist voor nieuwe vrijwilligers op 12 en 17 juni.
Tekst Aukelien Wierenga